Fooi

Het is weer (bijna) vakantietijd. Lekker op een terrasje zitten en genieten. De Bourgondiër in jezelf naar boven halen. Een fijn drankje en een smakelijk hapje er bij. Hopelijk inclusief gemeende gastvrijheid en goede bediening. En dan bij het afrekenen fooi geven. Of niet?

Best een apart fenomeen eigenlijk. Fooi geven. Het is een blijk van waardering voor geleverde service of gastvrijheid. Zo wordt het omschreven. Op de één of andere manier is fooi geven altijd gerelateerd aan de horeca. Vroeger, heb je hem weer, was het veel meer gebruikelijk dan tegenwoordig. Zal het te maken hebben met de verslechterde service die je helaas vaker meemaakt of de digitalisering van het betalingsverkeer? Of is het een combinatie van beide?

geplaatst in Over knaken door Procent
op 10 juli 2024

Puntschoenen

Ooit, lang geleden toen ik nog puntschoenen droeg, begon ik als terrasloper op één van de best bezette terrassen van de binnenstad. Lange dagen met zwarte broek en glad gestreken wit overhemd met lange mouwen. Ook al scheen de zon onbarmhartig de hele dag fel op je bolletje, aan dat kledingvoorschrift viel niet te tornen. Klotsende oksels en dienbladen vol, inclusief potje met wisselgeld. Moest je opstarten, dan sjouwde je honderd stoelen en vijfentwintig tafels naar buiten. Moest je afsluiten, dan sjouwde je die hele bende na sluitingstijd weer naar binnen.

Een piek in fooi

Alles contant natuurlijk. Je schreef de bestellingen op in je notitieblokje, gaf alles door aan de barman volgens de vaste volgorde van eerst warme dranken, dan de frisdranken en mixen en altijd de getapte bieren als laatste. Was alles klaar dan rekende je met hem het totaalbedrag af en je kon met een vol blad weer naar buiten. Tijdens het wegzetten van de drankjes op tafel rekende je uit wat de gasten moesten betalen. Hoofdrekenen natuurlijk. Vervolgens hoopte je dat het totaalbedrag van de bestelling een mooie marge had tot een rond bedrag. Dat had ook te maken met de munteenheden destijds. Waarvan in het kader van de fooi de 2,50 (knaak) en 1,00 (piek) de belangrijkste waren.

Trucjes

Was het 12 gulden, dan werd het waarschijnlijk 12,50. Was het echter 13,25, dan kon het zomaar afgerond worden op 15 gulden. Natuurlijk had je ook wel trucjes. Je gaf altijd eerst het briefgeld terug en vervolgens ging je uitgebreid op zoek naar het juiste kleingeld in je overvolle bakje met muntjes. Ondertussen zocht je even snel contact met het tafeltje dat graag een bestelling wilde plaatsen. Zo van, ik kom er aan hoor maar hier doen ze een beetje moeilijk over een paar dubbeltjes. Alles bij elkaar leverde mij dat op mooie terrasdagen ergens tussen de 70 en 90 gulden fooi op. Eén op één te vertalen naar de euro’s van nu.

Waar is de goede service gebleven?

Tegenwoordig word ik helaas steeds minder verrast door goede service en/of gastvrijheid. Als het wel een keer gebeurt, dan valt het gewoon op. Meestal is dat bij bedrijven die nog “ouderwets” werken. Zonder zo’n handheld ding, maar gewoon met een notitieblokje of uit het hoofd. In bijna alle andere gevallen moet je eerst hemel en aarde bewegen om de aandacht te trekken, vervolgens blijkt dat een luikloper (degene die niks anders doet dan drankjes wegbrengen en leeg goed ophalen) te zijn die dan een collega moet roepen die wel een computer mag bedienen. Als die er eenmaal is, dan kijkt diegene je niet aan, maar staat de hele tijd te klooien met dat kleine schermpje. Na een kwartiertje heb je dan hopelijk je biertje. De vooruitgang in zijn achteruit.

Maak er maar tien van

Uiteraard ben ook ik hartstikke modern en betaal inmiddels meestal digitaal. Het is dan toch lastiger om fooi te geven als je tevreden bent over de bediening en de gastvrijheid. In een volle kroeg met veel lawaai roepen tegen de barman/dame “maak er maar tien van” is bijna niet te doen. Ten eerste moeten ze je maar kunnen verstaan en ten tweede moeten ze de procedure opnieuw doen. Veel makkelijker is het om bij 9 euro een tientje te geven en je hand op te steken als gebaar dat het zo goed is. Op een terras waar het goed toeven was en je pas bij het weggaan hoeft af te rekenen, doe ik het nog wel. Maar ook hier merk ik dat het bedrag dat ik als fooi toevoeg aan de totaalrekening op de één of andere manier minder is dan dat het zou zijn als ik nog met briefjes en muntjes zou betalen.

Eigenlijk ben ik wel benieuwd hoe jullie daar mee omgaan.