Normalisatie van alcohol versus beperking van gokreclame

Bellagio Las Vegas Cocktail 1024X576 — Drankje in Bellagio

De mediawet

Om kinderen en jongeren te beschermen tegen de negatieve invloed van alcoholreclame, zijn er strikte regels vastgesteld in de Mediawet. Deze regels bepalen wanneer en hoe alcoholreclame mag worden uitgezonden op publieke en commerciële omroepen.

Volgens de Mediawet is het sinds 2009 verboden om alcoholreclame op televisie en radio uit te zenden tussen 06.00 uur 's ochtends en 21.00 uur 's avonds. Dit tijdsslot is gekozen omdat het overeenkomt met de periode waarin kinderen vaak naar de televisie kijken.

Hiermee wordt voorkomen dat jonge kijkers onbedoeld worden blootgesteld aan alcoholreclames. Ook is het in dit tijdsslot verboden om 'productplaatsing', ook wel sluikreclame genoemd, voor alcoholhoudende dranken toe te passen.

Sponsoring

De Mediawet en bijbehorende beleidsregels bevatten ook bepalingen met betrekking tot (alcohol-)sponsoring. Indien er sprake is van sponsoring, moet dit worden vermeld. De vermelding van een alcoholsponsor moet neutraal zijn en mag maximaal vijf seconden duren.

Dit betekent dat de naam of het (beeld-)merk van de sponsor alleen als stilstaand beeld mag worden weergegeven en niet beeldvullend mag zijn. Een voorbeeld van een neutrale vermelding is bijvoorbeeld: 'Dit programma wordt mede mogelijk gemaakt door...'.

Het is belangrijk op te merken dat er momenteel geen specifieke wetgeving is die online alcoholreclame, o.a. via sociale media, reguleert in Nederland. Het Commissariaat voor de Media houdt toezicht op de naleving van de Mediawet en zorgt ervoor dat de regels omtrent alcoholreclame worden nageleefd op televisie en radio.

Hoewel de huidige regels rondom alcoholreclame beperkingen opleggen aan wanneer en hoe deze wordt uitgezonden, roept het toch vragen op over de maatschappelijke normen en waarden met betrekking tot alcoholconsumptie.

Terwijl online gokreclames binnenkort verboden worden om kwetsbare groepen te beschermen, lijkt er nog steeds sprake te zijn van een maatschappelijke acceptatie van alcoholreclame.

Het is een interessant vraagstuk dat verdere discussie en overweging vereist, met als doel de bescherming van jongeren en de bevordering van een evenwichtige kijk op alcoholgebruik.

Actie Knallers Drank — Acties voor drank

Van prijspakkers tot reclames

In onze maatschappij is alcoholconsumptie een alledaags verschijnsel geworden. Het is gemakkelijk verkrijgbaar en lijkt sterk genormaliseerd te zijn. Een opvallend aspect van deze normalisatie is de overvloed aan acties en aanbiedingen die gericht zijn op het bevorderen van de verkoop van alcoholische dranken.

Tegelijkertijd is het interessant om te zien dat er nog steeds reclame wordt gemaakt voor alcohol, terwijl er verontwaardiging ontstaat wanneer er reclame wordt gemaakt voor legaal gokken, dat de spelers naar legale online casino's leidt.

Wanneer we om ons heen kijken, worden we regelmatig geconfronteerd met aantrekkelijke prijspakkers om alcoholische dranken te kopen. Het was niet ongewoon om grote kortingen te zien op bier, wijn en andere alcoholische producten.

Echter, vanaf 1 juli 2021 geldt er een verbod op het stunten met de prijzen van bier en wijn. Deze korting mag niet hoger zijn dan 25 procent. Het is interessant om op te merken dat vóór dit verbod, de kortingen gemiddeld ruim 60 procent bedroegen. Het is opmerkelijk dat alcoholische dranken regelmatig in de aanbieding zijn, en dat we dit als normaal beschouwen in onze maatschappij.

Acceptatie en normalisatie van gebruik

Naast de acties en aanbiedingen is het ook belangrijk om de rol van reclame in de normalisatie van alcoholconsumptie te benoemen. Ondanks de restricties in de Mediawet die bepalen wanneer alcoholreclame mag worden uitgezonden, blijven we reclames zien die de consumptie van alcohol aanmoedigen.

Hoewel deze reclames zich meestal richten op volwassenen, dragen ze bij aan de algehele acceptatie en normalisatie van alcohol in onze samenleving. Het is opvallend dat we geen vergelijkbare verontwaardiging zien over deze reclames, terwijl er wel ophef ontstaat wanneer er reclame wordt gemaakt voor legaal online gokken.

De tegenstrijdigheid tussen de acceptatie van alcoholreclame en de verontwaardiging rondom gokreclames is opmerkelijk. Beide activiteiten kunnen potentieel schadelijke gevolgen hebben, maar de maatschappij lijkt alcoholreclame als normaal te beschouwen, terwijl er strenge regelgeving wordt toegepast op gokreclames.

De dubbele maatstaf

Het is opmerkelijk hoe snel marketingactiviteiten worden gestopt voor legale online casino's, terwijl alcoholconsumptie al decennia lang als een normale en geaccepteerde activiteit wordt beschouwd. De dubbele maatstaf die hieruit naar voren komt, roept vragen op over onze maatschappelijke normen en waarden.

De beschikbaarheid en normalisatie van alcohol in onze samenleving hebben geleid tot een aanzienlijk aantal mensen met een alcoholprobleem. Volgens gegevens van Trimbos is ruim 8% van de Nederlanders geclassificeerd als zware drinker.

Aan de andere kant zijn er weinig recente feiten en cijfers beschikbaar over gokken, gokverslaving en gokproblemen. In 2015 werden er volgens Jellinek 2.186 mensen behandeld voor een gokverslaving. Daarentegen waren er naar schatting in 2021 tussen de 8,4 en 8,9 miljoen recreatieve gokkers in Nederland.

Mijn persoonlijke verhaal, waarbij mijn vader in 1976 overleed aan een alcoholverslaving, benadrukt de negatieve gevolgen die alcohol kan hebben op individuen en gezinnen. Het is begrijpelijk dat dit mijn persoonlijke ervaringen kleurt en de verbazing vergroot over de ongelijke behandeling tussen alcoholreclame en gokreclame.

De vraag blijft bestaan waarom de maatschappij alcoholconsumptie als vanzelfsprekend beschouwt en de normalisatie ervan accepteert, terwijl er strenge beperkingen worden opgelegd aan gokreclames.