Tussen ergeren en kritiek leveren zit nogal een verschil

Jack’s Jackpot Hunt. Het zou zo maar eens de titel kunnen worden van een nieuw televisieprogramma. Of wat dacht je van De Tombola Bingo Road Show? Een kwestie van tijd volgens mij voordat ook de online aanbieders een eigen show op televisie of Youtube gaan uitzenden.

Gaat niet gebeuren denk je? Het gebeurt al, volop. Dagelijks zijn er programma’s te zien die de naam dragen van een sponsor uit de gokindustrie. De Postcodeloterij en de Vriendenloterij leven zich al jaren uit op onze kijkbuis. In het begin was daar ook wel wat kritiek op, maar inmiddels hoor je er bijna niemand meer over.

Momenteel is er nog veel kritiek op de gokreclames die ons overspoelen via het televisiescherm. Gewoon negeren die kritiek zou ik zeggen.

Sommige mensen hebben nu eenmaal last van wat kortzichtigheid en misschien een beetje hypocrisie. Die denken dat ze de dat ene stukje ontwikkeling van de nieuwe digitale wereld stil kunnen zetten door het verminderen van de reclame daarvoor op de lineaire televisie. Je ergeren aan een reclame is helemaal prima, dat hoort bij reclames. Ergeren is echter wat anders dan kritiek leveren.

Wat is het ‘probleem' met gokreclames op tv?

Vooral voor de jongvolwassenen zou het schadelijk zijn, de gokreclames. Maar die groep kijkt helemaal geen lineaire televisie meer. Die gebruiken de afstandsbediening alleen nog maar om op de smart tv te zoeken naar de nieuwste series en films op Netflix of andere streamingdiensten.

Of om  op Youtube hun favoriete Youtuber eens een keer op een 1 meter scherm te bekijken in plaats van op de 8 cm van hun mobieltje. Juist op de kanalen waar die kwetsbare groep actief is, worden geen reclames getoond van de erkende aanbieders, dus dat is prima geregeld.

Ik zeg mobieltje, maar eigenlijk zijn dat natuurlijk kostbare minicomputertjes tegenwoordig. Het verbaast me vaak dat, vooral de dames onder ons, dat kostbare kleinood achteloos half uit hun kontzak laten steken, zichtbaar voor iedereen.

Soms laten ze, de jeugdigen in het algemeen, hun leven (want dat speelt zich helemaal af op die dingen), gewoon even op een tafeltje liggen terwijl ze naar het toilet gaan bijvoorbeeld. Ik kan het dan niet nalaten om te vragen wat hun telefoon heeft gekost. “Oh, duizend euro?  Zou je dan ook twintig briefjes van 50 euro zo uit je kontzak laten steken? Of op een tafeltje laten liggen als je even weg bent?” Die blik die je dan terugkrijgt is uiteraard onbetaalbaar. Maar dat geheel terzijde.

Ze zijn al lang opgegroeid met gokken

Die jongvolwassenen, de kwetsbare groep, zijn al lang opgegroeid met gokken. De ouderen trouwens ook. Alleen zijn zij het slachtoffer geworden van zeer gewiekste marketeers. Die hebben, juist door het gebruik van die mobieltjes en sociale media, servers vol data verzameld, geruild en gekocht met als enige doel u en mij te verleiden tot het doen van aankopen of het op slinkse wijze opdringen van een lifestyle.

Om daar bewijzen van te zien hoef je alleen maar goed te luisteren en te kijken in je eigen omgeving. Het ergste van alles is dat dat zo geraffineerd werkt, dat de meesten het niet eens in de gaten hebben. Eerlijk is eerlijk, hoe kritisch ik ook ben, ook ik trap er wel eens in.

Het voorbeeld Candy Crush

Een klein voorbeeld van de gewiekstheid is Candy Crush. De Zweedse uitvinder van dit spelletje werd alom bejubeld in de media. Zo knap dat ze met het aanbieden van een “gratis” spelletje op Facebook miljarden binnenharkten.

Hele volsstammen hebben voor die miljarden wel hun creditcard ingezet om toch dat “nachtmerrie moeilijke level” te kunnen halen om zo dichterbij het volgende doel te komen. Briljant bedacht. Een vriendelijke, vrolijke, zoete uitstraling maar ondertussen een ijskoude geldmachine.

Alles is een gok in het digitale leven

Over Facebook gesproken. Dat bedrijf en al die andere vergelijkbare social media kanalen, eigenlijk alle “goede” apps gebruiken niet voor niets het “gokkast” of “casino” principe. Je ziet niet een geheel overzicht waaruit je kan kiezen, maar elke keer maar een stukje, zodat je uitgenodigd wordt om te scrollen, swipen, whatever om je nieuwsgierigheid aan te wakkeren en je blijft zoeken naar “de prijs”.

Die prijs moet dan variabel zijn, want als je elke keer de dezelfde beloning krijgt, dus meteen vindt wat je eigenlijk zoekt, dan wordt het al snel saai. Ook de meldingen van de apps die je op je telefoon krijgt spelen hierin een grote rol.

We worden dus al lang verleid om een gokje te wagen of om een verslaving op te lopen. Openlijk of op hele slinkse wijze. Die slinkse wijze is het meest gevaarlijk en daar zijn veel meer voorbeelden van dan de openlijke uitingen. Geef mij maar die eerste, openlijke, categorie, want dan heb ik zelf veel meer controle en weet ik wanneer er gevaar dreigt.

Misschien zou het zelfs zo kunnen zijn – het lijkt wellicht een vreemde gedachte – dat er nu juist door de regulering en alle controles eindelijk zicht komt op het echte aantal problematische gokverslaafden? Aan de andere kant, als blijkt dat dit werkt, dan moeten we dadelijk ook allerlei zaken gaan invullen als we bij de erkende aanbieders een flesje wijn, pakje sigaretten of geestverruimend rokertje gaan kopen. Ach, als we er dan toch zijn, kunnen we meteen ook een lot kopen voor Jackpot Hunt.